گزارش جالب روزیاتو از ایستگاه فضایی ۱۰۰ میلیارد یورویی

گزارش ما از آخرین رویدادهای ایستگاه فضایی بین المللی در سال ۲۰۱۶

سرویس علمی مجله خبری ما، امروز شما رو به گشتی فضایی می بره. اکتشافات فضایی، یکی از مهم ترین آرزوهای بشر در هزاره اول و دوم میلادی بوده که در آخر در نیمه دوم قرن بیستم، با فناوریای فضایی شوروی و آمریکا حقیقی شد.

همین اول مطلب به اون دسته از مخاطبانی که عاشق تحقیقات و سفرهای فضایی و آشنایی با منطق ریاضیات هستن پیشنهاد می کنیم که با هر سطح سواد و تحصیلات، کتابای فارسی که در این مورد رو بخونن تا بخشی از واقعیتای عجیب، خواندنی و فوق العاده کائنات رو به زبون ساده دریابند.

یکی از کتابایی که در سالای گذشته به بازار نشر ایران راه یافته، کتاب شناخت عالم اسمشه. این اثر به وسیله راجر آفرین من و ویلیام جی، اخترشناسان معروف آمریکایی نوشته شده و به وسیله انتشارات درخشش به چاپ رسیده. کتاب نامبرده به وسیله شهاب صفری کارشناس اختر شناسی، به فارسی برگردانده شد.

 

(تصویر کتاب شناخت عالم)

 

 

 

این کتاب، به زبون ساده و نثری روان، در ۳۰ فصل اطلاعات مصور جالبی درباره فضای لایتناهی ارائه داده. نسخه انگلیسی به عنوان یکی از معتبر ترین کتابای آموزش اختر شناسی جهان شناخته می شه.

قبل از ادامه بحث، بد نیس که هموطنان تهرانی، پایتخت ۲۳۰ ساله ایران رو از دید ایستگاه فضایی بین المللی ببینن. یه چند وقت پیش، پروفسور فیروز نادری، دانشمند پر افتخار ایرونی و رئیس قبلی پروژه JPL در حساب فیس بوک خود این مسئله رو باز نشر داده بود.

(تصویر تهران از دید ایستگاه فضایی بین المللی – ۲۰۱۶- )

این عکس رو «تیم کوپرا»، فضانورد آمریکایی موجود در ایستگاه فضایی بین المللی گرفته و اونو در حساب توییتر خود با عنوان شب بخیر تهران (GOOD NIGHT TEHRAN) به اشتراک گذاشته.
تصویر گرفته شده، درخشش زیادی در میان ایرانیان داشت.

به هر حال، هر وقت صحبت از فضا می شه، یکی از نامایی که خیلی سریع به ذهن عاشقان فضا و تحقیقات فضایی می رسه، نام یه فضانورد روسه.

از گاگارین تا آرمسترانگ تو یه کلیک

اولین انسانی که موفق شد به سفر فضایی بره، یوری الکسی بویچ گاگارین (Yuri Gagarin)، فضانورد روس بود که تونست این افتخار رو از اون خود کنه.
ایشون در ۱۲ آوریل سال ۱۹۶۱ میلادی، به وسیله فضاپیمای «وستورک ۱»، به فضا رفت و اولین آدم تاریخ لقب گرفت که در ۱۰۸ دقیقه و سی ثانیه، مدار زمین رو به طور کامل طی کرده.

۸ سال بعد یعنی در سال ۱۹۶۹ میلادی، رسیدن آرمسترانگ آمریکایی اولین انسانی بود که با آپولو ۱۱ به کره ماه رفت و پیاده روی فضایی روی این سیاره رو تجربه کرد.
ماموریتی که بعدا، با انتقادات گسترده رو به رو شد و بعضی، اونو دروغ ناسا و فریب جان اف کندی دونستن.

(تصویر کتاب کایسنیگ “ ما هیچ وقت به کره ماه نرفتیم” )

کایسینگ در این کتاب، دلایل علمی و فنی زیادی ارائه می کنه و سفر آدم به کره ماه و راهپیمایی آرمسترانگ رو یکی از دروغای بزرگ قرن بیستم می دونه. البته به جز اون، مقالات و کتابای دیگری هم ارائه شد که فرضیه، عقاید و تصاویر منتشر شده از راهپیمایی آدم روی این کره رو در هاله ای از ابهام قرار میده.

یوری گاگارین یکی از معروف ترین چهره های قرن بیستم هستش.
سفر ایشون به فضا، افقای جدیدی رو پیش روی ما قرار داد. اون پس از سفر خود، به سخنرانیای جور واجور در سراسر جهان روی آورد.

(لحظه تاریخی اعزام اولین آدم به فضا در آوریل ۱۹۶۱ میلادی)

گاگارین تنها هفت سال پس از این سفر رویایی و تاریخی، بر اثر حادثه ای هوایی جون خود رو از دست داد.

(وداع آخر یوری گاگارین با فرماندهان روسی قبل از شروع ماموریت فضایی)

روسا شب ۱۲ آوریل رو به نام «یوری» نامگذاری کردن و اونو گرامی می دارن. در دیگر نقاط جهان هم مراسم یادبود برگزار می شه.

(تصویری از یوری گاگارین در داخل فضا پیمای وستوک ۱ – ۱۹۶۱ میلادی)

(یوری گاگارین  در فضا پیمای وستوک ۱)

یوری گاگارین پس از این ماموریت فضایی خیره کننده، به کشورای جور واجور دنیا سفر کرد و مردم خیلی از اون استقبال کردن. سفر فضایی ایشون، از راه پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان با فضاپیمای «VOSTOK 3KA-2» انجام شد.

رمز این پرواز، درخت سرو بود که ایشون رو به عنوان اولین فضا نورد تاریخ، در مدار زمین قرار می داد. سه کانال رادیویی و یه کانال تلویزیونی، با گاگارین در این سفر فضایی ۱۰۸ دقیقه ای در رابطه بودن.

(تصویر صفحه اول نشریه ای که ورود آدم به فضا رو در سال ۱۹۶۱ میلادی نوید داد)

مراسم اعزام گاگارین به فضا، به وسیله خیلی از شبکه های تلویزیونی به صورت مستقیم پخش شد.
یوری، این جملات رو در وقتی که تونست به عنوان اولین آدم، سیاره زمین رو به عنوان کره ای واحد از فراز آسمانا نگاه کنه، بر زبون آورد:‌ «پرواز خوب ادامه داره، من زمین رو دیدم. خیلی زیباست.»

(تصویر صفحه اول نشریه Evening Gazette که برگشت سالم گاگارین رو نوید داد)

مدار گردی که یوری گاگارین رو پس از ۱۰۸ دقیقه با سرعت ۲۷ هزار کیلومتر در ساعت (۲۷ برابر سرعت هواپیماهای مسافربری بزرگ امروزی) به دور مدار زمین هدایت کرد، پس از انجام ماموریت، سالم به زمین برگشت. این بزرگ ترین افتخار واسه روسیه در قرن بیستم بود.

(به یاد، یوری گاگارین، اولین آدم در فضا – ۱۲ آوریل ۱۹۶۱- با امضا ۳ فضانورد آمریکایی)

(یوری گاگارین در آغوش فیدل کاسترو، رهبر انقلاب کوبا)

نمادی از فضاپیمای وستورک، در خیلی از موزه های هوافضای جهان به نمایش در اومد تا نقطه عطف تصرف فضا به وسیله بشر رو واسه آدمای آینده به تصویر بکشه.

(موزه هوا فضای مسکو که فضا پیمای وستوک رو در برابر دید علاقمندان قرار میده)

البته تصویر بالا، نسخه تعمیر شده فضاپیماست. در شکل پایین، عکس واقعی فضاپیما پس از برخورد به زمین و خروچ یوری گاگارین از اونو تماشا می کنین.

ایستگاه فضایی چیه؟

شاید بعضی فکر کنن که ایستگاه فضایی، چیزی مثل ایستگاه های زمینیه که ما در پایانه های اتوبوس و قطار تماشاگر هستیم.
گر چه تا حدودی این تصور به واسطه کاربرده هایی که ایستگاه های فضایی دارن، می تونه درست باشه، اما در واقع ایستگاه فضایی، هم چون ایستگاه های زمینی یه سازه بزرگه.

ایستگاه فضایی واسه پیشرفت کاربرده های بشر از فضای لایتناهی طراحی و ساخته شده.
اونا سازه های چند صد متری آویزون در فضا بوده که واسه سکونت میان مدت فضانوردان اعزامی استفاده میشن.

از ایستگاه های فضایی به عنوان آزمایشگاه و رصد خونه هم استفاده می شه.
بخاطر این، کشورای بسیاری در طراحی و ساخت این سازه های بزرگ پر هزینه کمک می کنن. ایستگاه های فضایی که قبلا مورد استفاده قرار می گرفتن، ایستگاه الماز، سری سالیوت، اسکای لب و میر روسیه بودن.

ایستگاه فضایی میر

 

 

(تصویر ایستگاه فضایی میر روسیه. منبع: NASA.gov)

ایستگاه فضایی میر (MIR) که شوروی قبلی ساخت اونو رو دوش داشته، اولین ایستگاه پژوهشی هستش که بشر در فضا راه اندازی کرد.
ساخت اون در سال ۱۹۸۶ میلادی شروع گشت و پس از تکمیل کم کم درزمان ۱۰ سال، تبدیل به بزرگ ترین سازه فضایی ساخت بشر شد.

این رکورد تا سال ۲۰۰۱ میلادی پا بر جا موند.

(تصویر Shannon Lucid در حال ورزش در ایستگاه فضایی میر)

این ایستگاه کاربرده های زیادی مانند زیست شناسی، ستاره شناسی و اختر فیزیک داره.
والری پلیاکوف، دکتر و کیهان شناس روس، طولانی ترین اقامت پیوسته آدم در فضا رو در اختیار داره.

(تصویری از ایستگاه فضایی میر. جشن کریسمس ۱۹۹۷ میلادی)

فضاپیمای میر از سال ۱۳۸۰ تا حالا به بازنشستگی رسیده. جرم این فضا پیما، بیشتر از ۱۲۴ تن برآورد می شه.

جدید ترین اطلاعات درباره ایستگاه فضایی میر رو میشه در سایت ناسا و این پرتال دید.

(تصویری از داخل ایستگاه فضایی میر روسیه)

(تصویر برگشت فضا نوردان از ایستگاه فضایی میر به زمین)

میر حالا مورد استفاده قرار نمی گیره. لحظات جداسازی قطعات و سقوط اون به زمین، یکی از خیلی مهم ترین رویدادای فضایی بود.

(لحظه جدا سازی قطعات ایستگاه فضایی میر روسیه و برخورد به زمین- مارچ ۲۰۰۱ میلادی)

(تصویر لحظات ورود قطعات جدا شده از ایستگاه فضایی میر در زمان ورود به جو زمین)

ایستگاه فضایی بین المللی

(تصویری از ایستگاه فضایی بین المللی در سال ۱۳۸۶- منبع: NASA.gov)

۲۹ آبان ۱۳۷۷ هجری شمسی بود که ایستگاه فضایی، از پایگاه فضایی بایکونور قزاقستان به فضا پرتاب شد.
۱۵ کشور دنیا در طراحی و ساخت اون مشارکت داشتن. این ایستگاه در مدار نزدیک به زمین و در ارتقاع ۳۰۰ تا ۴۵۰ کیلومتری از سطح زمین در حرکته.

سرعت اون در مدار، بیشتر از ۲۷ هزار کیلومتر بوده و جرم اون ۴۲۰ تن، طولش ۷۲ متر و عرض اون ۱۰۸ متر گزارش شده.
قسمتای خیلی از ایستگاه ساخته شده و بخش دیگری هم تا چند سال آینده به اون اضافه می شه.
قراره ایستگاه بین المللی سال ۲۰۲۴ میلادی بازنشسته شه.

ایستگاه فضایی بین المللی با همکاری مشترک ناسا، سازمان فضایی روسیه،  سازمان فضایی اروپا، سازمان فضایی ژاپن و سازمان کانادا طراحی و ساخته شد.
سازمانای فضایی برزیل و ایتالیا هم در این پروژه همکاری داشتن.

(تصویری از فضانوردان در حال تعمیر قطعاتی در ایستگاه فضایی بین المللی)

این ایستگاه، ترکیبی از چندین پروژه فضاییه که قبلا به وسیله کشورای جور واجور برنامه ریزی شده بود. از اون جمله میشه به ایستگاه فضایی میر روسیه، ایستگاه فضایی آزادی آمریکا، آزمایشگاه فضایی کلمبوس اروپا و آزمایشگاه فضایی کیبو ژاپن اشاره داشت.

نکته خیلی مهم اون هستش که «ISS»، نهمین ایستگاه فضایی سرنشین دار در مدار زمین هستش.
قبل از اون،‌ ایستگاه های فضایی سالیوت، آلماز،  اسکای لب و میر روسیه، ایستگاه های فضایی سرنشین دار بودن. ایستگاه فضایی میر روسیه، بیشتر از ۱۰ سال سکونت گاه فضانوردان بود و تونست رکورد ایستگاه فضایی روسا رو بشکنه.

(تصویری شبونه از رود رسیدن و دریای سیاه از نگاه ایستگاه فضایی بین المللی)

طبق آمارا، ایستگاه فضایی بین المللی، الان ظرفیت ۶ فضانورد رو داره.
البته این ایستگاه به صورت موقت،‌ ظرفیت ۱۰ فضا نورد رو هم در اختیار داره.
دو فروند فضاپیمای سایوز هر یک با ظرفیت ۳ نفر به طور دائمی، واسه تخلیه اضطراری ایستگاه موقع خطر به اون وصل هستن.

تا حالا فضانوردانی از ۱۷ کشور جهان در این ایستگاه اقامت کردن که از این تعداد، ۵ نفر، توریست فضایی بودن. صدها فضا نورد از مدت ساخت تا کنون، به شکل اردوهای فضایی ۶ ماهه یا کم تر، به این ایستگاه اعزام شدن.

(تصویر انوشه انصاری در ایستگاه فضایی بین المللی- سال ۲۰۰۶. منبع : ناسا)

۲۷ شهریور ۱۳۸۵ هجری شمسی،‌ روزی تاریخی واسه ایرانیان بود. انوشه انصاری، اولین توریست فضانورد ایرونی با لباسی منقش به پرچم آمریکا و ایران، وارد این ایستگاه شد و ۹ روز در اون اقامت کرد.

(تصویری از انوشه انصاری، اولین توریست فضایی در ایستگاه فضایی بین المللی)

سال ۲۰۱۱ میلادی، پشتیبانی شاتل فضایی به دنبال بازنشسته شدن شاتلا تموم شد.
نکته باحال درباره ایستگاه فضایی بین المللی اون هستش که این ایستگاه روند تکمیل خود رو تا سال ۲۰۲۰ میلادی ادامه میده و برآورد می شه که تا اون سال، از زمان تاسیس، نزدیک به ۱۰۰ میلیارد یورو واسه اون خرج شده باشه.

(تصویری از سازه ایستگاه فضایی بین المللی)

 

 

ایستگاه فضایی بین المللی، پر هزینه ترین دستگاهیه که آدم در طول تاریخ طراحی کرده و ساخته. مالکیت و حق به کار گیری این ایستگاه، براساس پروتکلای بین المللی مشخص شده توضیح وظایف هر کشور، از قبل تعیین شده.

همکاری روسیه و آمریکا در ایستگاه فضایی بین المللی تا سال ۲۰۲۴ تضمین شده.
این ایستگاه دارای دو بخش مداری روسی و آمریکاییه. ارائه جزییات بیشتر، در این جا ضرورتی نداره.

اهداف و خاص گیای اصلی پر هزینه ترین دستگاه تاریخ

ایستگاه فضایی بین‌المللی سازمان فضایی و سرنشین ‌دار بزرگی هستش که در مدار نزدیک زمین قرار داره.
این ایستگاه از چندین بخش تشکیل شده که به وسیله کشورای جور واجور ساخته شدن.

اولین بخش این دستگاه پر هزینه ۱۰۰ میلیارد یورویی، ۲۹ آبان ۱۳۷۷ (۲۰ نوامبر ۱۹۹۸) به مدار زمین پرتاب شد.
دو سال بعد در ۱۲ آبان ۱۳۷۹ (۲ نوامبر ۲۰۰۰) با ورود اولین اردوی فضانوردان، استفاده به درد بخور از ایستگاه شروع گشت. علاوه بر خودِ ایستگاه مداری، سازمان زمینی کنترل پرواز در کشورای جور واجور، عملیات ایستگاه فضایی رو زیر نظر دارن.

ایستگاه فضایی بین المللی کاربردای زیادی داره که به طور خلاصه عبارتند از:‌

آزمایشگاه فضایی: این آزمایشگاه واسه انجام تحقیقات نوین و آزمایشایی که روی زمین به دلیل شتاب جاذبه ۹.۸ متر بر مجذور ثانیه ممکن نیس، استفاده می شه.
رشد گیاهان، رشد و نمو سلولای زنده و آزمایشاتی که نیازه در فضای نبود شتاب جاذبه انجام گیرد، در این جا روش زوم شده.

رصد خونه: این ایستگاه،‌ به رصد دائمی در مدار زمین می پردازه و واسه رصد کردن زمین،‌ خورشید، منظومه شمسی و کیهان کاربر داره.

تعمیرگاه فضایی: ایستگاه فضایی بین المللی تعمیرگاه تخصصی فضایی هم هستش که می تونه به عنوان مرکز حمل و نقل مداری، فضاپیماها رو باز، قطعات جورواجور رو جمع آوری و تعمیر کرده و اونا رو به نقاط دیگه فرستاد.

از دیگر کاربرده های باحال این دستگاه بزرگ فضایی پر هزینه میشه به مرکز ساخت و ساز واسه مونتاژ و نصب سازه‌ های بزرگ فضایی، مرکز همکاری پژوهشی با بخش خصوصی در مورد مهندسی هوافضا با هدف پیشبرد فناوری فضایی و تشویق بیشتر بخش خصوصی به سرمایه‌گذاری در اون اشاره کرد.

خبرهایی از ایستگاه فضایی بین المللی

چند روز پیش، شرکت ORBITAL ATK که پیمانکار ناسا واسه ارائه پروازهای خصوصی به ایستگاه فضایی بین المللی هستش، ششمین ماموریت تجدید تدارکات آزمایشگاه مداری رو انجام داد.

(تصویر ایندکس پرتال اوربیتال اتک، تولید کننده و طراحی لوازم ماموریتای فضایی بین المللی)

مهر ماه ۹۵ بود که فضاپیمای سیگنوس روی موشک آنتارس از ویرجینیای آمریکا به فضا پرتاب شد.
این فضاپیما، حامل ۲ تن لوازم علمی و تحقیقاتی و سخت افرازی برا ایستگاه فضایی بین المللی بود و در نوامبر ۲۰۱۶ میلادی با همراه چندین تن زباله و ضایعات در جوه کره زمین سوزونده شد.

(تصویر اولین اقامت دراز مدت در ایستگاه فضایی بین المللی)

۱۳ آبان ماه، ناسا شانزدهمین سالگرد زندگی در فضا رو جشن گرفت. نوامبر سال ۲۰۰۱ میلادی بود که ویلیام شفرد، فرمانده اعزامی ماموریت EXPEDITION 1‌ و دو فضانورد آمریکایی و روسی، اولین اقامت دراز مدت رو در ایستگاه فضایی بین المللی جشن گرفتنند.

(تصویری از لحظه طلوع خورشید از دید ایستگاه فضایی بین المللی)

آبان امسال، یکی از ماه های پر خبر واسه ایستگاه فضایی بین المللی بود. اوایل آبان ، سه مسافر ایستگاه فضایی بین المللی پس از ۱۱۵ روز اقامت در آزمایشگاه مداری، به زمین برگشتن. این سه فضانورد که از کشورای روسیه، آمریکا و ژاپن بودن، به وسیله یه کپسول فضایی سایوز روس در روسیه فرود اومدن.

(تصویر سه فضا نورد که تازگیا از ایستگاه فضایی بین المللی به زمین برگشتن)

تلویزیون قراقستان، فرود این سه فضا نورد رو مستقیما پخش کرد.
پس از برگشت این سه تن که در تصویر اونا رو در ایستگاه فضایی بین المللی با لباسای عادی مشاهده می کنین، ماموریت EXPEDITION 50 به رهبری شین کیمبرو و همکارانش سرگئی ریژیکوف و آندری بوریسنکو از آژانس فضایی روسیه شروع شد.
شما می تونین آخرین اطلاعات درباره اکسپدیشن ۵۰ رو در این وبلاگ رسمی ناسا بخونین.

(تصویری از سه فضا نورد برگشته از ایستگاه فضایی بین المللی)

تند باد ایوون که تازگیا ۹۰ درصد خونها در گرانادای آمریکا رو تخریب کرد، از راه ایستگاه فضایی بین المللی عکسبرداری گشت. این پدیده در زمان بالاترین درجه خود، دلیل ایجاد بادهایی با سرعت بیشتر از ۲۰۰ کیلومتر در ساعت شد.

(تصویر تند باد ایوون از دید ایستگاه فضایی بین المللی – اکتبر ۲۰۱۶ میلادی)

خبر بعدی اون که به دنبال نزدیک شدن به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، کیت رابینز، فضا نورد ناسا اعلام کرد که به عنوان یکی از شهروندان بوستون آمریکا، براساس قانون تگزاس در سال ۱۹۹۷ میلادی که اجازه رای دادن فضانوردان رو می داد، در انتخابات شرکت می کنه تا اولین رای فضایی داده شه.

آسوشییتد پرس تازگیا اعلام کرده که فضا نوردان، یه برگه رای الکترونیکی امن رو به همراه اطلاعاتی در مورد چگونگی دسترسی به برگه رای دریافت می کنن که در آخر به طور الکترونیکی به مرکز کنترل ماموریت ناسا ارسال و بعد به ستاد شمارش آرای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فرستاده می شه.

خبر آخر این که ایستگاه فضایی بین المللی اعلام کرد که پنجاهمین فرمانده این ایستگاه در شانزدهمین سال فعالیت اون، انتخاب شده.
فضانوردی ژاپنی به نام شین کیمبورو تونسته این سمت رو از اون خود کنه و جانشین آناتولی ایوانشین روس شه.

در مراسمی که بخاطر این برگزار شد، انتخاب پنجاهمین فرمانده ایستگاه فضایی بین المللی به عنوان یه سنت قدیمی اعلام گشت. از ۱۶ سال پیش تا حالا، مدیریت ۲۳۰ فضانورد رو فرماندهان رو دوش داشتن.

با امید به اینکه، این مقاله شما رو با قطره ای از دریای نا تموم علم هوا و فضا و جدید ترین کارایی که بشر در یکی از زیست گاه های فضایی واسه کائنات داره انجام میشه، آشنا کرده باشه.

به گفته مسئولان فضایی کشور، اولین فضانورد ایرونی به صورت زیر مداری در سال ۱۴۰۴ هجری شمسی (۹ سال دیگه) به فضا اعزام می شه.
ایران تا حالا دو میمون رو به فضای زیر مداری اعزام و اونا رو سالم به زمین برگردونده که درخشش زیادی در رسانه های جهان داشته.

(گزارش شبکه تلویزیونی CNN آمریکا از موفقیت ایران در اعزام میمون به فضا)

منابع: خبرگزاری آسو شییتد پرس، خبرگزاری ایسنا، خبرگزاری ایرنا، ناسا، خبرگزاری اسپوتنیک